Ziyaret ettiğimiz her sayfa için, web sitesinin kullandığımız tarayıcıya gönderdiği minik metin parçalarına “cookie” ya da Türkçe karşılığıyla “çerez” denir. Bu yazımda cookie nedir diye kısaca inceleyip, yaygın olarak kullanılan tarayıcıların cookie tiplerinden bahsedeceğim.
Tarayıcılarımızı her kullanışımızda kendimize, alışkanlıklarımıza ve tercihlerimize dair küçük ipuçları bırakıyoruz internetin gizli köşelerinde. Bir web sitesini ziyaretimizle ilgili bu kısa bilgiler bir araya gelince sayfalar dolusu veri iletmiş oluyoruz tarayıcıya. O da bunları sınıflandırıp not ediyor ve kullanıcı deneyimimizi geliştirmek, sonraki ziyaretlerimizden daha memnun kalmamızı sağlamak için kullanıyor bu notları.
Mesela Google Chrome’da oturumum açık bir şekilde internette gezindiğimi düşünelim. Google benim tarayıcımda hangi dili kullanmayı tercih ettiğimi ya da güvenlik tercihlerimi biliyor ve bir sayfayı kaç kere görüntülediğimden haberi var. Bazıları için kişisel sınırların ihlali gibi görünse de bence mucizevi bir zeka, parlak bir fikir ve hayat kolaylaştıran bir araç bu çerezler. Onlar olmadan internette geçirdiğim vaktin kalitesinin düşeceğine inanıyor ve hatta biliyorum.
Google hizmetlerini kullanırken hangi bilgilerinizin iletildiği, bunların nasıl ve ne amaçla kullanıldığı gibi endişeleriniz varsa Gizlilik Politikaları‘nı okuyabilirsiniz. Gizlilik ve güvenliğinizle ilgili değişiklik yapmak için de kişisel hesap ayarlarınızı kontrol edebilirsiniz.
Google çerezleri kategori altında gruplamıştır. Bunlar: tercihler, güvenlik, reklamcılık, analiz, işlemler ve oturum durumudur. Aşağıda her birinin kısa örneklerle açıklamalarını bulabilirsiniz.
- Tercihler: Kullanım alışkanlıklarınız ve tercihlerinize göre ziyaret ettiğiniz sayfanın görüntülenme biçimi değişebilmektedir. İnternete bağlandığınız bölge, tarayıcıda tercih ettiğiniz dil, Google arama sonuçlarında kaç sonucu aynı anda görüntülemek istediğiniz gibi veriler tercih cookie’leri sayesinde depolanır ve ziyaret deneyiminizi geliştirmek için kullanılır. Bu verileri alan tarayıcının nasıl kullanacağına gelecek olursak gözünüzün önüne ziyaret ettiğiniz sayfada şehrinizin anlık hava durumu sonucunu aldığınız, yerel saati gördüğünüz gelsin.
- Güvenlik: Bazılarımız şifrelerimizi, e-mail adreslerimizi her seferinde yazmaktan hoşlanmazken bazılarımız da ele geçirilme korkusuyla bu tür verilerinin gizli kalmasını tercih ediyor. Gerçekten de bu tercih çok kişinin kullandığı bilgisayarlarda hayati önem taşıyor. Güvenlik cookie’leri sayesinde sahtekarlık, kimlik hırsızlığı gibi sorunlardan uzakta güvenli bir internet deneyimi bizi bekliyor. Kimlik doğrulama, giriş bilgilerinin kaydı, e-mail adresinin ya da şifresinin tarayıcıya otomatik olarak gelmesi, bazı formların otomatik doldurulması gibi bir çok seçenek sağlayan bu çerez aslında herkesin bilinçli olarak kullandığı türlerden.
- Reklamcılık: Kullanıcılar olarak daha alakalı reklamlar görmemizi ve reklamveren olarak daha sağlıklı hedeflemeler yapmamızı sağlayan enfes cookie. Bu cookie de kendi içinde türlere ayrılmakla birlikte kısaca özetlenecek olursa, kullanıcının önceki aramaları ve reklamlarla olan etkileşimini baz alarak bu hareketlerin sonucunu tahmin etmeye imkan sağlaması, reklama tıklayan kullanıcının gerçekleştirdiği işlemlerin takibi, reklamın dönüşümlerinin sayılması gibi amaçlarla kullanılır.
- Analiz: Google Analytics gibi, ziyaretçilerin site içi hareketlerinin analizini sağlayan araçlar için analiz çerezleri vazgeçilmezdir. Bunlar sayesinde kullanıcının siteye geliş kaynağından, çıktığı sayfaya ve arada aldığı tüm aksiyonların en ilginç detaylarına ulaşılabilir. Reklamcılık cookie’leriyle bir araya geldiklerinde ise Pikachu ve Ash, Bonnie ve Clyde gibi ayrılmaz ikili olup, harika veriler sağlarlar.
- İşlemler: İşlem çerezleri temel olarak bir web sitesinin düzgün çalışmasını ve kullanıcının güvenli bir şekilde site içinde gezinebilmesini sağlar.
- Oturum durumu: Kullanıcıların bir tarayıcı üzerinden görüntülediği sitelerde gerçekleştirdiği hareketlerin toplanmasını sağlayan bu çerezler sayesinde site sahipleri çoğunluk hareketlerinden tekil bir kullanıcının neler yaptığına kadar çeşitli detaylarda analiz yapabilir. Bu da sitenin iyileştirilmesi ve daha iyi bir deneyim sağlanması için önemlidir.
